De tuin als plantengemeenschap

1Ik raak maar niet uitgekeken op en uitgelezen over op de natuur geïnspireerde beplantingen. Duurzaamheid en schoonheid blijken verrassend goed samen te gaan. Het betreft in dit geval plantengemeenschappen die specifiek geschikt zijn voor een te beplanten locatie, dit in tegenstelling tot traditioneel tuinieren waarbij individuele planten worden gekozen en waarvoor de benodigde omstandigheden worden gecreëerd.

Op Wikipedia vond ik een treffende omschrijving van een plantengemeenschap: een karakteristieke groep van planten in een vegetatie met een zich regelmatig herhalende structuur, zowel in hoogte (zoals mos-, kruid-, struik- en boomlagen) en breedte (zoals mozaïekpatronen, zomen) als in de tijd (seizoensaspecten). Een dergelijke groep van planten heeft een bestendigheid en stabiliteit, die niet direct af te leiden is uit die van de afzonderlijke plantensoorten.

Ik kan nog uren uitweiden over de technische, duurzame, esthetische en vele andere interessante aspecten van dit soort beplantingen, maar daarvoor is dit blog niet de juiste plek. Daarentegen laat ik u graag kennismaken met de plantengemeenschap in onze eigen voortuin. Omdat dit stuk tuin ons voormalige grasveld betreft, wilden we graag het open karakter behouden. Dit betekent dat ik heb gekozen voor een laagblijvende beplanting en bloeiende planten en grassen met een transparante bloeiwijze. Dit geeft veel diepte aan de tuin, je kijkt als het ware door de planten naar de verte. 25

Slechts een jaar oud, levert ‘Het Veldje’ ons gezin nu al ontzettend veel plezier. Mijn zonen missen natuurlijk af en toe het gazon waarop ze een balletje konden trappen. Maar het wekelijkse maaien, het zware verticuteerwerk, het kalken en bemesten worden niet gemist. We genieten van al het moois, van de appels van de minifruitbomen en van de vele bijen, vlinders en andere insecten. Ook vinden vogels het een fijne habitat. Zelf geniet ik nog het meest van het tuinieren ‘met’ in plaats van ‘tegen’ de natuur. Ik accepteer dat planten kunnen verdwijnen, aan de wandel gaan of zich uitzaaien. Ook accepteer ik een zekere mate van nonchalance, dus uitgebloeide bloemen of geknakte stengels worden niet weggeknipt. En helemaal onkruidvrij is ook niet nodig, als onkruid de beplanting maar niet wegconcurreert. Dit alles draagt bij aan het natuurlijke karakter van dit stuk tuin en levert soms verrassende kunstwerkjes op. De benodigde onderhoudsinspanningen zijn dus minimaal. In het voorjaar wordt alles gemaaid en opgeruimd.

Ik moet wel een groot beroep doen op mijn plantenkennis, vooral over het (onderlinge) gedrag van planten gedurende het hele jaar. Ik leer heel veel van de ervaringen die ik opdoe met dit stuk tuin. Het uitgangspunt dat een plantengemeenschap is opgebouwd uit verschillende lagen geeft oneindig veel mogelijkheden om een tuin het hele jaar interessant te laten zijn. Met vooral dit aspect blijf ik experimenteren en verbeteren. Kleine meerstammige bomen en struiken geven in de winter structuur en bloesem, maar ook groenblijvende en verdroogde grassen en bloemstengels. De elk jaar terugkerende voorjaarsbollen vormen een belangrijke laag en verlengen het bloeiseizoen, de eerste foto geeft dit sprekend weer. Afgelopen week heb ik 100 stuks gepoot van een bolletje dat nóg een maand eerder gaat bloeien. Op onderstaande foto’s is goed te zien hoe Het Veldje gedurende het seizoen verandert. Alleen goede winterfoto’s ontbreken nog, wordt vervolgd!


2 

14 15

16 IMG_0822 kopie

17 IMG_0881 kopie

18 20

26 29

30 

34 35

Foto’s KvS, De Wartburg Bussum 2017